Polska
Włochy
Brazylia
Niemcy
Austria
Szwajcaria
Jak mówi się po niemiecku w Niemczech, Austrii i Szwajcarii?
Aktualności
Jak mówi się po niemiecku w Niemczech, Austrii i Szwajcarii? Dialekty, różnice i pułapki dla uczących się
Jeden język – trzy wersje oficjalne
Kiedy mówimy „język niemiecki”, wielu Polaków ma na myśli jedną, wspólną normę. Tymczasem sytuacja jest bardziej skomplikowana. Niemiecki to język urzędowy w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Liechtensteinie, Luksemburgu i części Belgii. Co więcej – istnieją trzy oficjalne standardy języka niemieckiego:
- Standarddeutsch w Niemczech,
- Österreichisches Deutsch w Austrii,
- Schweizer Hochdeutsch w Szwajcarii.
Każdy z nich jest poprawny i używany w edukacji, urzędach, mediach i biznesie. Ale poza nimi funkcjonują dziesiątki dialektów, które mogą brzmieć dla obcokrajowca jak zupełnie inny język.
Niemcy – serce języka niemieckiego
Hochdeutsch – standard szkolny
W Niemczech obowiązuje Hochdeutsch – to właśnie tę wersję słyszysz w podręcznikach, na kursach językowych i w wiadomościach telewizyjnych. Używa się jej w pracy, na uczelni i w kontaktach oficjalnych.
Dialekty niemieckie – różnorodność jak w Polsce
Na co dzień Niemcy bardzo często mówią dialektem. W samych Niemczech jest ich kilkadziesiąt:
- Bawarski (Bairisch) – używany w Bawarii i Austrii, pełen charakterystycznych form, np. Servus zamiast Hallo.
- Szwabski (Schwäbisch) – trudny dla „obcych”, brzmi miękko i melodyjnie.
- Saksoński (Sächsisch) – bywa żartobliwie uważany za najmniej elegancki.
- Plattdeutsch (dolnoniemiecki) – tak odmienny, że w zasadzie tworzy osobną grupę językową, zbliżoną do języków skandynawskich.
Dla uczącego się najważniejsze jest to, że większość Niemców potrafi bez problemu przejść z dialektu na Hochdeutsch, zwłaszcza w kontakcie z cudzoziemcem.
Austria – niemiecki z alpejskim akcentem
Standard austriacki
W Austrii funkcjonuje własny wariant niemieckiego – Österreichisches Deutsch. Z punktu widzenia gramatyki jest on bardzo podobny do niemieckiego z Niemiec, ale różni się wymową, słownictwem i stylem.
Charakterystyczne różnice leksykalne
W codziennym języku Austriacy używają wielu słów, które w Niemczech brzmią obco:
| Polska nazwa | Niemcy | Austria |
|---|---|---|
| pomidor | die Tomate | der Paradeiser |
| ziemniak | die Kartoffel | der Erdapfel |
| śmietana | die Sahne | der Rahm |
| pieczywo bułkowe | das Brötchen | die Semmel |
| kiełbasa | die Wurst | das Würstel |
| paragon | der Kassenzettel | der Bon |
Brzmienie języka
Austriacki niemiecki uchodzi za bardziej miękki i melodyjny. Wielu Polaków uczy się go łatwiej, bo akcent jest łagodniejszy niż w północnych Niemczech.
Szwajcaria – osobny świat „Schweizerdeutsch”
Dwa języki w jednym kraju
W Szwajcarii sytuacja jest wyjątkowa. Oficjalnym językiem jest Schweizer Hochdeutsch, ale na co dzień mieszkańcy mówią dialektami alemańskimi, które określa się wspólnym mianem Schweizerdeutsch.
Dlaczego to trudne?
- Dialekt szwajcarski różni się tak bardzo, że nawet Niemcy mają problem ze zrozumieniem.
- W telewizji, radiu i prasie używa się Hochdeutsch, ale w sklepie czy na ulicy usłyszysz Schweizerdeutsch.
- W piśmie też są różnice: w Szwajcarii nie używa się „ß” – zawsze pisze się „ss”.
Przykłady różnic słownikowych
| Polska nazwa | Niemcy | Szwajcaria |
|---|---|---|
| rower | das Fahrrad | das Velo |
| śmietana | die Sahne | der Rahm |
| tramwaj | die Straßenbahn | das Tram |
| zegarek | die Uhr | (dialektalnie) s’Ührli |
| butelka | die Flasche | s’Fläschli |
Co z dialektami i nauką języka?
Uczymy się Hochdeutsch – to podstawa
Na kursach w Polsce, także w Moose, uczymy standardowego niemieckiego – Hochdeutsch. To najlepsza baza, która pozwoli porozumieć się w całym obszarze niemieckojęzycznym.
Kiedy dialekty stają się ważne?
- Gdy planujesz dłuższy pobyt w Austrii lub Szwajcarii.
- Gdy chcesz pracować w środowisku lokalnym, np. w gastronomii, na budowie czy w opiece zdrowotnej.
- Gdy zamierzasz mieszkać w małej miejscowości, gdzie dialekt jest codziennością.
Praktyczna rada
Nie trzeba się uczyć dialektu na początku. Wystarczy rozpoznawać różnice i nie bać się pytać. Austriacy i Szwajcarzy są przyzwyczajeni do cudzoziemców – jeśli słyszą, że mówisz Hochdeutsch, sami przechodzą na tę wersję.
Najczęstsze pułapki dla Polaków
- Fałszywi przyjaciele – słowo może znaczyć co innego:
- der Sessel w Niemczech to „fotel”, a w Austrii „krzesło”.
- Inne liczebniki – np. w Szwajcarii częściej spotkasz siebzehn wymawiane bardzo krótko, co brzmi jak „sibze”.
- Inna kultura językowa – Austriacy są bardziej formalni w zwrotach grzecznościowych, a Szwajcarzy w rozmowie codziennej częściej skracają słowa.
Podsumowanie. Jak mówi się po niemiecku w Niemczech, Austrii i Szwajcarii?
Język niemiecki to nie jeden, a trzy oficjalne standardy i dziesiątki dialektów.
- W Niemczech dominuje Hochdeutsch, ale dialekty są wszechobecne.
- W Austrii język jest melodyjny i pełen unikalnych słów.
- W Szwajcarii codzienny język to Schweizerdeutsch – trudny nawet dla rodzimych Niemców.
Dla uczącego się najważniejsze jest opanowanie Hochdeutsch. To uniwersalny klucz, który otworzy wszystkie drzwi – a dialekty można poznawać stopniowo, jako ciekawą przygodę i element kultury.
Kursy języka niemieckiego w Moose
Jeśli chcesz dobrze opanować język niemiecki i poradzić sobie zarówno w Niemczech, Austrii, jak i w Szwajcarii, zapraszamy na kursy niemieckiego w Moose Centrum Języków Obcych. Uczymy w trybie indywidualnym i grupowym, stacjonarnie i online – zawsze dopasowując zajęcia do Twoich potrzeb.
Nasze oddziały znajdziesz w wielu miastach w Polsce, m.in.:
Warszawa, Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk, Katowice, Łódź, Szczecin, Lublin, Białystok, Rzeszów, Opole, Toruń, Bydgoszcz, Kielce, Olsztyn, Zielona Góra.
Niezależnie od tego, czy uczysz się do pracy, na studia, do wyjazdu czy dla własnej satysfakcji – z nami poznasz praktyczny niemiecki, zrozumiesz różnice między jego odmianami i przygotujesz się na realne sytuacje, które czekają Cię za granicą.
