Chiński to nie jeden język. Kiedy mówimy „język chiński”, w rzeczywistości mamy na myśli całą grupę języków, które razem tworzą złożoną i fascynującą rodzinę językową. Dwa najważniejsze warianty to mandaryński (putonghua) i kantoński (yue). Oba są używane w Chinach, ale różnią się tak bardzo, że Chińczycy mówiący tylko jednym z nich często nie potrafią się ze sobą porozumieć.

W Moose Centrum Języków Obcych, gdzie od ponad 30 lat uczymy języków azjatyckich w Polsce (m.in. w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Gdańsku), coraz więcej osób decyduje się na naukę chińskiego. Dlatego warto wiedzieć, którego chińskiego właściwie się uczysz — mandaryńskiego czy kantońskiego?

---

2. Zasięg geograficzny: gdzie mówi się po mandaryńsku, a gdzie po kantońsku?

• Mandaryński (Putonghua) to oficjalny język Chińskiej Republiki Ludowej, używany przez ponad 1 miliard osób. Dominuje w Pekinie, Szanghaju, Nankinie, północnych i zachodnich Chinach, a także na Tajwanie. To także język nauczania, mediów i administracji państwowej.
• Kantoński (Yue) natomiast to język regionu Guangdong (Kanton), a także Hongkongu i Makau. Poza Chinami kontynentalnymi, kantoński jest używany przez dużą część chińskiej diaspory — m.in. w Kanadzie, Wielkiej Brytanii i USA, gdzie pierwsze fale emigrantów pochodziły właśnie z południa Chin.

W praktyce oznacza to, że jeśli planujesz studia, karierę lub podróż do Pekinu, Szanghaju czy na Tajwan — wybierz mandaryński. Jeśli interesuje Cię kultura Hongkongu, kino azjatyckie lub kontakt z Chińczykami mieszkającymi w Londynie czy Toronto — warto poznać kantoński.

---

3. Wymowa i tony: kluczowa różnica

Chiński to język tonalny, czyli taki, w którym intonacja zmienia znaczenie wyrazu.

• Mandaryński posiada 4 tony główne + ton neutralny.
• Kantoński ma aż 6 do 9 ton, w zależności od regionu.

Dla ucznia w Moose oznacza to, że wymowa kantońska jest znacznie trudniejsza. Na przykład:

• w mandaryńskim słowo ma może znaczyć „matka”, „konop”, „koń” lub „krzyczeć” — w zależności od tonu,
• w kantońskim – tych znaczeń byłoby jeszcze więcej, bo tony są bardziej zróżnicowane i subtelne.

Dlatego osoby, które zaczynają naukę od mandaryńskiego, często mówią, że „kantoński brzmi jak śpiew” – rytmiczny, melodyjny i bardzo bogaty dźwiękowo.

---

4. Pismo: te same znaki, ale nie zawsze te same

Oba języki używają chińskich znaków, jednak różnią się ich wariantami i strukturą:

• w Chinach kontynentalnych i Singapurze stosuje się znaki uproszczone (简体字 – jiǎntǐzì),
• w Hongkongu, Makau i na Tajwanie — znaki tradycyjne (繁體字 – fántǐzì).

Na przykład:

• „smok” to 龙 w wersji uproszczonej (mandaryński),
• i 龍 w wersji tradycyjnej (kantoński, Tajwan).

Nauczyciele Moose zwracają uwagę, że uczniowie uczący się mandaryńskiego poznają prostszy zapis, co ułatwia start. Ale jeśli ktoś planuje karierę w Hongkongu, znajomość tradycyjnych znaków będzie niezbędna.

---

5. Gramatyka: podobna, ale z różnicami w strukturze zdań

Gramatyka obu języków chińskich jest relatywnie prosta – brak odmiany przez przypadki, brak czasowników w czasie przeszłym i przyszłym w naszym sensie. Jednak struktura zdań może się różnić.

• Mandaryński używa więcej partykuł aspektowych (np. „了 le”, „过 guo”) do określania czasu.
• Kantoński często wykorzystuje inne słowa o tym samym znaczeniu, np. „咗 zo2” zamiast „了 le”.

Dla Polaka różnice te przypominają nieco różnicę między włoskim a hiszpańskim — podobne korzenie, ale inne szczegóły, które decydują o brzmieniu i stylu.

---

6. Wpływ kulturowy i medialny

Mandaryński dominuje w świecie edukacji, polityki i mediów. Jest językiem, w którym powstają chińskie podręczniki, filmy historyczne i wiadomości telewizyjne.
Kantoński natomiast to język popkultury: filmów z Hongkongu, muzyki Cantopop, a nawet kultowych filmów kung-fu z Bruce’em Lee czy Jackie Chanem.

Dla wielu osób nauka kantońskiego to sposób na poznanie „innego oblicza Chin” — wolniejszego, bardziej ekspresyjnego, z charakterystycznym humorem i melodią.

---

7. Zrozumiałość między dialektami

Mimo że oba języki używają tych samych znaków w piśmie, w mowie są niemal całkowicie niezrozumiałe dla siebie nawzajem.
Chińczyk z Pekinu i Chińczyk z Hongkongu mogą czytać te same teksty, ale gdy zaczynają mówić, brzmią dla siebie jak cudzoziemcy.

Dlatego w Moose uczymy, że mandaryński i kantoński to nie dialekty w naszym europejskim sensie, lecz osobne języki w jednej rodzinie.

---

8. Który język wybrać do nauki?

W Moose Centrum Języków Obcych rekomendujemy rozpoczęcie nauki od mandaryńskiego, ponieważ:

• jest oficjalnym językiem Chin i ONZ,
• ma prostszą wymowę i mniejszą liczbę tonów,
• otwiera więcej drzwi zawodowych i akademickich,
• ma więcej materiałów edukacyjnych i kursów online.

Natomiast kantoński warto wybrać, jeśli:

• planujesz pracę lub studia w Hongkongu lub Makau,
• interesujesz się kulturą filmową i muzyczną regionu,
• chcesz nauczyć się rzadkiego, prestiżowego języka używanego przez chińską diasporę.

W naszych szkołach Moose w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Gdańsku i Katowicach prowadzimy kursy zarówno mandaryńskiego, jak i kantońskiego – również online. Każdy kurs dostosowany jest do poziomu ucznia i jego celów: biznesowych, edukacyjnych lub kulturowych.

---

9. Ciekawostki językowe

• Kantoński ma aż 6 różnych tonów dla sylaby si, podczas gdy mandaryński tylko 4.
• W mandaryńskim mówi się „你好” (nǐ hǎo), a w kantońskim – „你好” (nei5 hou2), czyli pisownia ta sama, ale wymowa zupełnie inna.
• W mandaryńskim liczba „dziewięć” to jiǔ, w kantońskim – gau2.
• Kantoński często zachowuje starsze, klasyczne formy języka chińskiego, które w mandaryńskim zanikły.

---

10. Podsumowanie. Chiński to nie jeden język

Różnice między chińskim mandaryńskim a kantońskim są znacznie większe, niż wielu osobom się wydaje. To dwa niezależne systemy językowe o wspólnym piśmie, lecz różnym brzmieniu, tonach i kulturze.

Niezależnie od tego, który wybierzesz, nauka chińskiego to fascynująca przygoda — podróż w głąb jednej z najstarszych cywilizacji świata.
W Moose Centrum Języków Obcych pomożemy Ci zrozumieć, dlaczego język chiński to klucz do Azji – nie tylko do komunikacji, ale i do kultury, historii i współczesnego biznesu.

---

O autorze: Marek Łoś

Marek Łoś, znany również jako Marek Los lub Marek Waldemar Los — prawnik, nauczyciel języków obcych i przedsiębiorca międzynarodowy. Współzałożyciel Moose.pl, Moose.it, Moose.de, MooseCasaItalia.com, Moose.net.br, ApartamentoBrasil.com oraz Polecanekorepetycje.pl. Prowadzi kanały TikTok i YouTube @apartamentobrasil.